Een kwetsbare zwangere wordt gedefinieerd als: een zwangere bij wie sprake is van een psychische ziekte nu of eerder, psychosociale problemen en/of middelengebruik (roken, alcohol, drugs en/of verkeerd medicijngebruik).

De kwetsbare zwangere is  in Friesland ruim vertegenwoordigd. In combinatie met een gebrek aan eigen hulpbronnen door weinig of geen inkomen, lage opleiding en wonen in een achterstandssituatie wordt psychopathologie, psychosociale problematiek en middelengebruik in het begin van de zwangerschap  aantoonbaar in verband gebracht met;

• Vroeggeboorte;
• Te kleine kinderen, te laag geboorte gewicht;
• Hoge bloeddruk bij de zwangere;
• Aangeboren afwijkingen;
• Perinatale sterfte;
• Latere groei stoornissen;
• Latere ontwikkelingsstoornissen;
• Kindermishandeling

Voor kwetsbare zwangeren kan de toegang tot de zorg complex lijken. Bijvoorbeeld door schaamte, laaggeletterdheid, onbekendheid met het ons zorgsysteem, door onbegrip of het moeilijk kunnen doorbreken van het psychosociale isolement. Dit kan in acute zorg situaties leiden tot morbiditeit en mortaliteit. Het signaleren en het opbouwen van vertrouwen in de geboorte zorgverlener is daarom noodzakelijk. Het ondervangen van de meest urgente problemen tijdens de zwangerschap, bevalling en het kraambed, vereisen deskundigheid en samenwerken. Het vraagt om continuïteit van zorg door de eerstelijns verloskundigen op verloskundig en psychosociaal niveau. Het vraagt om specifiek geboden zorgtijd, zorggeduld en extra ondersteuning.  Het vereist een zorgvuldige samenwerking tussen de betrokken specialismen.

De vertrouwde eerstelijnsverloskundige